Relatieproblemen door parentificatie. Jezelf opofferen en wegcijferen in je relatie
Relatieproblemen door parentificatie. Jezelf opofferen en wegcijferen in je relatie
Parentificatie leidt tot relatieproblemen later. Deze omgekeerde ouder-kind relatie herhaalt zich in liefdesrelaties en zorgt voor pittige problemen. Door naar de onderliggende thema’s te kijken en op te lossen, stap je uit de negatieve patronen. Een vervullende en duurzame relatie komt hierdoor binnen handbereik. Lees in dit artikel meer over parentificatie en het helen van een omgekeerde ouder-kind relatie.
Parentificatie
Parentificatie begint al tijdens de vroege ontwikkeling van het kind. En alle kinderen vinden het fijn om voor hun ouders te zorgen. Ze dekken bijvoorbeeld de tafel, ruimen op of wassen de auto. Of ze slaan hun armen om hun verdrietige vader of moeder om te troosten. Dat is heel normaal en gezond. Maar soms schiet die zorg door en verandert deze zorg in langdurige en structurele ondersteuning.
Destructieve parentificatie
Er is sprake van destructieve parentificatie wanneer ouders hun behoeften op hun kinderen projecteren. Het kind krijgt hierdoor de verantwoordelijkheid voor het welbevinden van de ouders. Het kind herkent de projecties van de ouders niet. In plaats daarvan voldoet het kind vanuit loyaliteitsgevoel zoveel mogelijk aan de behoeften van de ouders. Het kind doet dit door verschillende rollen aan te nemen. Daarover vertel ik straks meer. Allemaal om ouders te gerieven en/of de rust in het gezin te bewaren. Hiermee hopen ze liefde, aandacht en erkenning te krijgen. Het gevolg voor het kind is onder andere dat de eigen behoeften en emoties al jong ondergesneeuwd raken. Het kind zelf komt dus nauwelijks toe aan een gezonde emotionele ontwikkeling.
De invloed van parentificatie op de intimiteit in je relatie
Op latere leeftijd wreekt zich dit in partnerrelaties. Het leidt er toe dat relatieproblemen blijven terugkeren, want het lukt niet om samen tot oplossingen te komen. De intimiteit stagneert of bloedt zelfs helemaal dood.
In onze relatie herhalen we immers maar al te vaak de meestal onbewuste thema’s uit onze jeugd. We blijven hierdoor in de buitenwereld zoeken naar de liefde die je ouders je niet konden geven of tonen. Echter, deze strijd om de liefde van je ouders valt niet te winnen. Zelfs niet door middel van plaatsvervangers, zoals bijvoorbeeld je partner.
Hechting
Parentificatie leidt tot een onveilige hechting. De oorzaak hiervan is dat de ouders geen emotioneel veilige hechting aangaan met hun kind. Dat resulteert er weer in dat het kind als volwassene niet in staat is tot een veilige hechting met een partner. Kortom, in parentificatie ligt de voedingsbodem voor oftewel bindingsangst of verlatingsangst. Met als resultaat problemen op het gebied van relaties en intimiteit.
Het kind doet er alles aan om te zorgen dat de ouders niet falen. Het kind parentificeert dus uit lijfsbehoud. Immers, wat komt er van het kind terecht als het de ouders niet lukt? Dit is een onbewuste angstgedachte van het kind.
Verschillende vormen van destructieve parentificatie
Parentificatie leidt tot verschillende vormen. Welke rol het kind op zich neemt, bepaalt de lege plek in het gezin en de geprojecteerde behoeften van de ouders.
Hieronder noem ik er een aantal.
Het kind dat zorgt – het kind als ouder – het kind als partner
De onevenredige zware belasting van het kind vindt plaats wanneer het de zorg voor beide of één van beide ouders op zich neemt. Bij deze vorm van parentificatie komt het kind tegemoet aan de zorgbehoeften van de ouders. Het gaat om zorgende kinderen die structureel en langdurig huishoudelijke taken op zich nemen. Het zorgen voor broers en zussen doen ze er eveneens bij. Deze kinderen nemen soms de psychologische zorg op zich. Ze nemen bijvoorbeeld de plaats in als gesprekspartner. Of ze fungeren als steun en toeverlaat van hun vader en/of moeder. Een voorbeeld waarin een ouder het kind als een gelijke behandelt, betreft sommige moeder-dochterrelaties.
Sommige ouders lukt het niet om (emotioneel) voor de kinderen te zorgen, vanwege een langdurige ziekte, burn-out, depressie, verslaving of een scheiding.
Het kind dat kind moet blijven
Sommige ouders vinden het moeilijk om hun kind los te laten. Hiermee verbloemen ze de problemen die tussen henzelf bestaan. Ze klampen zich overdreven vast aan hun zorgrol. Het gevolg is dat het kind de eigen volwassen zelfstandigheid voor zich uit schuift. Het kind neemt dus als volwassene niet de regie over het eigen leven.
Het brave / perfecte kind
Het kind probeert de ouders te helpen door te vermijden dat er door het kind problemen komen. Het kind gaat in alles mee en doet zijn best om de verwachtingen van de ouders waar te maken.
De zondebok / het zwarte schaap / de bliksemafleider
Deze kinderen doen alles om ervoor te zorgen dat het gezin niet uit elkaar valt. De spanningen tussen de ouders trekken ze naar zichzelf toe. Op deze manier krijgen ze enige greep op de spanningen door de echtelijke ruzies en frustraties te kanaliseren.
De vredestichter
Het kind bemiddelt tussen de ouders in de hoop dat er vrede komt.
De gevolgen voor het zorgende kind verder uitgediept
Het zorgende kind ontwikkelde een gevoeligheid om zich in te leven in de moeilijke situatie van de ouders. Het kind deed zijn best om de zorgen van de ouders te verminderen.
Gevolgen voor je relatie
Vanwege je sterke voelsprieten richt je je met name op de behoeften van je partner en anderen. Je geeft voortdurend aan anderen en ontvangen vindt je lastig.
Het loslaten van deze zorg valt je enorm zwaar.
Het herkennen en uiten van je eigen emoties lukt je nauwelijks. Grenzen aangeven, nee zeggen vindt je moeilijk.
Je komt sterk over en vindt ook van jezelf dat je geen zwakte mag tonen.
Het liefst doe je alles zelf, maar dat geeft je ook het gevoel dat je er helemaal alleen voor staat, want de erkenning voor jouw bijdrage blijft uit.
Je hebt de neiging om controle uit te oefenen en er voor te zorgen dat alles op jouw manier verloopt.
Het vrijen voelt onbevredigend en bloedt op een gegeven moment vanzelf dood.
Je speels, spontaan en onbezorgd gedragen vindt je moeilijk.
Jezelf wegcijferen
Uiteindelijk leidt dit tot gevoelens van eenzaamheid, uitgeblust raken, gevoelens van onlust, stress, spanning, raadselachtig verdriet en gevoelens van mislukking (wat je ook doet, je krijgt nooit wat je verlangt).
Kortom, je cijfert jezelf weg en offert je op voor het welzijn van je partner en je krijgt nog steeds niet de liefde waar je zo naar verlangt. Meestal gebeurt dit patroon onbewust.
Casus Marianne (34) en Joost (34): Marianne vertelt
Het is vrijdagochtend en ik ruim de boodschappen op. Mijn man ligt nog in bed, terwijl de kinderen in de tuin spelen. Voor over een uur heb ik een afspraak voor hem gemaakt bij de kapper. Morgen gaan we op vakantie en er valt nog veel in te pakken. Ik voel mijn ergernis toenemen. Het drama begint. Zo langzamerhand mag hij wel eens opstaan, want het is een kwartier fietsen naar de kapper. En hij is de snelste niet ’s ochtends. Dadelijk komt hij te laat bij de kapper en moet hij wachten tot er ruimte is. Als hij dan veel later dan gepland thuis komt, moet ik weer harder lopen. Zijn probleem als gevolg van te laat opstaan, komt dan weer bij mij terecht. Ik onderdruk mijn neiging om hem te roepen. Daarentegen roep ik de kinderen binnen en zeg dat ze hun speelgoed moeten inpakken.
Mijn onrust groeit en de spanning neemt toe. Evenals mijn innerlijke strijd.
Moet ik hem toch niet wakker maken? Of krijg ik dan weer het verwijt dat ik hem controleer? Ik bedoel het toch goed en wil alleen maar dat hij op tijd op zijn afspraak is. Waarom gedraagt hij zich niet verantwoordelijker? Hij lijkt wel een kind en dat trek ik niet. Misschien ben ik beter af zonder hem, want we vrijen ook al tijden niet meer. En hij wil kamperen, waar ik eigenlijk geen zin in heb met de kinderen. Al die viezigheid van anderen in de badhokjes. Eigenlijk voel ik me doodmoe en niemand die het ziet Tot zover dit relatiedrama.
Herken je er elementen in?
Hoe vaak verzucht jij dat je een partner zou willen die meer verantwoordelijkheid neemt?
Of hoe vaak denk je geërgerd: ‘Dat hij niet ziet wat ik leuk vind om te doen.’
Hoe vaak maak je je ernstig zorgen over je partner, omdat hij bijvoorbeeld verlaat is?
Als je het bovenstaande herkent, betekent het wellicht dat de thema’s van je innerlijk kind oftewel je pijnplekken opspelen.
Je partner als spiegel
Je trekt een partner aan die je levensthema’s triggert. Een partner die emotioneel gezien op een vergelijkbaar niveau zit als jij. Deze wetmatigheid gebeurt omdat jullie ziel een ontwikkeling wil doorgaan. Je ziel wil een nog onaf levensthema afronden. Je partner spiegelt dit.
Het in stand houden van niet afgeronde levensthema’s kost emotioneel en fysiek gezien enorm veel energie. En het maakt ook nog eens dat je onvrij bent. Je ziel wil dus af van deze ballast.
Helen van een ongezonde ouder-kind relatie
Door naar je innerlijke thema’s te kijken, ruim je je eigen emotionele ballast op. Je zet hiermee een onmisbare stap in je emotionele ontwikkeling. Hierdoor leef je bewuster en krachtiger. Tevens creëer je er eerder een duurzame en vervullende relatie mee.
Door samen te kijken naar het oud zeer dat doorspeelt in jullie relatie en door dit op te ruimen, creëer je ruimte om je relatie te laten bloeien.
Neem je deze stap niet naar emotionele volwassenheid, dan blijft het aanmodderen met relaties. Als je er alleen of samen niet uitkomt, zoek dan hulp van een deskundige
Doorbreek je destructieve patronen met behulp van individuele relatiecoaching of relatietherapie
De meeste relaties staan bol van niet werkende patronen, waardoor je alsmaar niet krijgt wat je verlangt. Eerdere ervaringen vormen de huidige meestal onbewuste patronen. Inzicht hierin maakt dat je je huidige scriptmatige gedrag vervangt naar een meer bewuster en effectiever gedrag. Je krijgt hiermee een opening naar persoonlijke – en relationele groei.
Wil je deze vicieuze cirkels transformeren, alleen of samen met je partner? Via mijn diensten bied ik diverse mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan.
Graag ga ik met je in gesprek om te kijken wat er mogelijk is. Neem contact met me op of bel me via 06 13 22 44 27.
